Równość płciowa

RÓWNOŚĆ PŁCI W POLITYCE

Dzięki działaniom ruchu feministycznego kwestia praw kobiet stała się priorytetem w skali światowej. „Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet“ (CEDAW) nazywana również Międzynarodową Kartą Praw Kobiet, jest pierwszym znaczącym i do tej pory najważniejszym dokumentem gwarantującym kobietom prawa człowieka. Pekińska Platforma Działania to kolejny, niezwykle istotny w tej kwestii dokument. Oba wspomniane tu akty stanowią znaczącą podstawę w ustanowieniu praw kobiet jako praw człowieka, a inne dokumenty o znaczeniu międzynarodowym i regionalnym powinny się do nich ściśle odnosić.

Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)

Została uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1979 r. Po raz pierwszy stereotypy związane z płcią zostały uznane za niebezpieczne oraz blokujące pełne wdrożenie praw człowieka. W tym kontekście uznaje się Artykuł 5 Konwencji jako kluczowy: „Państwa sygnatariusze podejmą wszelkie wysiłki, by: a) Zmodyfikować społeczne i kulturowe wzorce zachowań mężczyzn i kobiet, w celu osiągnięcia zupełnej eliminacji uprzedzeń oraz zwyczajowych i wszelkich innych praktyk opartych na idei niższości lub wyższości jednej z płci lub na stereotypowo pojmowanych rolach mężczyzn i kobiet”.

Z tego zdania wynika, że stereotypy związane z płcią są uznawane za jedną z najważniejszych barier na drodze do równości.

Instytucją gwarantującą przestrzeganie praw zapisanych w Konwencji jest Komitet ds. Eliminacji Dyskryminacji wobec Kobiet. W skład Komitetu wchodzą dwadzieścia trzy osoby, eksperci i ekspertki wybierani/wybierane przez strony Konwencji, ale niezależni/niezależne od rządów krajów, których są obywatelami/obywatelkami. Głównym zadaniem Komitetu jest ocena postępu we wprowadzaniu Konwencji w życie (artykuł 17) dokonywana na podstawie raportów sporządzanych przez państwa – sygnatariuszy. Kraje są zobowiązane do sporządzania raportów dotyczących ustawodawczych, prawnych, administracyjnych oraz innych działań podejmowanych w celu implementacji Konwencji. Raporty powinny być sporządzane „co najmniej raz na cztery lata oraz w każdej sytuacji, gdy Komitet zażąda takiego raportu” (Artykuł 18, b).

Pekińska Platforma Działania

Jest to bardziej szczegółowy dokument, będący efektem prac Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet, która odbyła się w Pekinie w 1995 r. „Celem Platformy Działania jest wzmocnienie wszystkich kobiet. Pełna realizacja wszystkich praw człowieka oraz podstawowych wolności wszystkich kobiet jest kluczowa dla procesu wzmacniania kobiet. Mimo znaczenia, jakie mają narodowe i regionalne cechy szczególne oraz różne historyczne, kulturowe i religijne konteksty, musimy pamiętać, że obowiązkiem rządów jest promowanie i ochrona wszystkich praw człowieka oraz podstawowych wolności, pomimo panujących systemów politycznych, ekonomicznych oraz kulturowych” (No.2, Par.9).

Pekińska Platforma Działania wskazuje na dwanaście kluczowych obszarów, które mają fundamentalne znaczenie dla walki z dyskryminacją kobiet: kobiety a ubóstwo, edukacja kobiet, kobiety i zdrowie, przemoc wobec kobiet, kobiety a konflikt zbrojny, kobiety i gospodarka, kobiety u władzy i biorące udział w procesach decyzyjnych, mechanizmy instytucjonalne na rzecz podnoszenia statusu kobiet, prawa kobiet jako prawa człowieka, kobiety i media, kobiety i środowisko, dziewczęta.

Jednym z elementów strategii promowania równości płci, mającym szczególne znaczenie w Unii Europejskiej