Krytyczne myślenie

Czym jest krytyczne myślenie

"To znak wyedukowanego umysłu, zdolnego do rozważania myśli bez jej akceptowania." Arystoteles

Jeśli zapytamy ludzi, czym jest krytyczne myślenie, często obserwujemy, jak łączą oni to z czymś negatywnym, czymś wskazującym na błędy. Np. kiedy nasz szef nas krytykuje. Jednak to nie jest jedyne znaczenie słowa krytycznyl. Właściwie, negatywne nastawienie w krytycznym myśleniu jest bardziej przeszkodą niż nastawienie na dobre wyniki, ponieważ może ono zaślepić nasz obiektywny osąd. A myślenie krytyczne opiera się na obiektywnym osądzie.

Krytyczne myślenie lub także analiza krytyczna jest sumą świadomych działań i umiejętności, których możemy użyć podczas oceny prawdy lub manipulacji zawartej w informacji, którą nam dostarczono lub którą my dostarczamy innym. To może być jakakolwiek informacja - tekstowa, dźwiękowa lub wizualna. Jego historię można prześledzić od Zachodu i starożytnej Grecji z dobrze znaną metodą sokratejską do Wschodu i starożytnych Indii z literaturą buddyjską.

Jest ono oparte na aktywnym, oceniającym przemyśleniem informacji (np. opinii lub założeń, nawet własnych) i ich aktywną oceną, zadawaniem pytań, braniem pod uwagę różnych perspektyw, potencjalnego wpływu własnych stereotypów, nabytych uprzedzeń, a także potencjalnych interesów.

Aby posługiwać się nim właściwie, należy monitorować własne myśli systematycznie i nie przyjmować informacji ze względu na jej ładnie podaną formę, ale analizować je, aby sprawdzić, czy są one odpowiednie, jasne, istotne lub logiczne. Zatem cokolwiek zawiera dana informacja w uzasadnieniu, powinno to być przeanalizowane, zbadane z różnych punktów widzenia i osadzone w konkretnym kontekście.

Krytycznego myślenia nie można nauczyć się w jedną noc. Nie wystarczy poznać jego zasady; zdolność do myślenia krytycznie musi być świadomie rozwijana i regularnie używana. I nie tylko to - na początek, należy pozbyć się złych nawyków myślenia bezkrytycznego. Dopiero potem będziemy mogli przyswoić sobie nawyki osoby myślącej krytycznie.

Jak powiedział Einstein na początku tego modułu, nigdy nie powinniśmy przestawać pytać. O co możemy pytać?

• Co jest celem informacji? Dlaczego ja tak myślę / oni tak myślą?
• Jakiego rodzaju słów on używa?
• Co jest źródłem informacji? Jak ta informacja została pozyskana? Z jakich źródeł?
• Jakiego rodzaju argumentów używa? Czy zawierają jakieś techniki manipulacyjne?
• Czy to zawiera jakieś uprzedzenia lub stereotypy?
• Jakie mogą być skutki informacji? Kto jest grupą docelową informacji?
• Czy informacja zawiera jakieś inne punkty widzenia? Jaka jest pozycja tych, którzy są powiązani z informacją?