Równość płciowa

SKŁONNOŚCI DO SAMOOKALECZANIA ORAZ PROBLEMY ZE ZDROWIEM

Stereotypy dotyczące płci niosą za sobą cały szereg oczekiwań, które mogą być niezwykle trudne do zrealizowania. Mit piękności jest z jednym z takich stereotypowych konstruktów, który szczególnie dla kobiet i dziewcząt oznacza, że uroda jest istotą kobiecości.

Mit piękności to zestaw stereotypów promujących idee, że piękność jest kluczowym elementem kobiecości.

Mit piękności kreuje ogromną presję, której podlegają kobiety i dziewczęta (a teraz również mężczyźni i chłopcy). Potrzeba przypodobania się jest nieodłączna wszystkim ludziom. Definicja piękności różni się zasadniczo w zależności od kultury i okresu historycznego. Problem jednak pojawia się w momencie, gdy coś, czego nie da się osiągnąć inaczej niż tylko w sposób „nienaturalny” jest uznawane za naturalne piękno kobiece, jeśli piękno dotyczy tylko pewnego określonego okresu (to, co stare jest brzydkie) lub jeśli idea piękna z jednej kultury jest promowana na całym świecie i szczególnie jeśli zagraża to zdrowiu lub życiu kobiet.

Coraz więcej dziewcząt, nie tylko w Polsce, cierpi na zaburzenia odżywiania, a większość kobiet w jakimś momencie życia było na diecie odchudzającej. Czy to oznacza, że większość kobiet ma nadwagę? Jeśli tak, to jakim sposobem „naturalny” ideał może być czymś, czego większość kobiet nie jest w stanie osiągnąć? Ten problem ma jednak głęboko bardziej poważne podłoże, niż może nam się wydawać. Uczymy się tego, co oznacza dla nas piękno czy seksowność. Jeśli małe dzieci uczą się, że piękne kobiety to takie, które są szczupłe, a przystojni mężczyźni mają rozbudowane mięśnie, zaczynają same martwić się o swój wygląd, im bardziej są „oddalone” od tego ideału. Najbardziej alarmującym aspektem jest to, że nie martwią się tym bez powodu. W społeczeństwach, w których kobiece piękno (seksowność) jest bardziej doceniane niż kompetencje zawodowe - spróbujmy porównać dochody modelek lub wysokość nagród w konkursach piękności z płacami pracujących zawodowo kobiet – każda dziewczyna lub kobieta znajduje się w zasięgu mitu piękności. A ponieważ większość społeczeństwa jest daleka od ideału, narażona jest na większe lub mniejsze cierpienia powodowane frustracją z powodu swojego wyglądu.

Mit piękności redukuje cechy osobowości i talenty danej osoby do czegoś stanowczo mniej ważnego niż piękno samo w sobie. Konsekwencją powszechności tego mitu jest na przykład sytuacja, kiedy pozycje zawodowe, w których uroda ma znaczenie (modelki, prezenterki) są nieporównywalnie lepiej opłacane niż zawody typowo kobiece. Nie dzieje się tak w przypadku mężczyzn. Wiele zawodów męskich jest nie tylko lepiej płatnych, ale również bardziej docenianych niż zawód modela czy prezentera.

Dla dzieci i młodych ludzi to, jak wygląda ich otoczenie, a szczególnie ich koledzy i koleżanki, jest kluczowe. Wiele dzieci martwi się swoim wyglądem do takiego stopnia, że ogranicza to ich rozwój osobisty. A prawo do rozwoju jest jednym z praw człowieka.

Efektem istnienia mitu piękności jest to, że kobiety ze swoich pensji (i tak już niższych od pensji mężczyzn) wydają duże sumy na kosmetyki, zabiegi kosmetyczne, również te ryzykowne, takie jak jak operacje plastyczne. Zaburzenia odżywania to jeszcze jedna, niezwykle poważna konsekwencja szerokiego funkcjonowania tego mitu. Dotykają one coraz to młodszych dziewcząt. Anoreksja, bulimia, uzależnienie od ćwiczeń fizycznych zagrażają nie tylko ambicjom kobiet, ale również mają wpływ na wysokość ich zarobków (dotyczy to również chłopców), a także zagrażają ich życiu. Statystyki pokazują, że większość chorób związanych z odżywaniem występuje w wieku dojrzewania i wczesnej dorosłości, w wieku 12 – 18 lat. Anoreksja to trzecia najbardziej powszechna przewlekła choroba wśród młodzieży.

Negatywne konsekwencje stereotypów związanych z płcią dotykają zarówno kobiety, jak i mężczyzn. W kontekście kobiet dotyczą one głównie przemocy i mitu piękności, w przypadku mężczyzn to zagrożenia związane ze zdrowiem powodowane stereotypowymi wymaganiami dotyczącymi męskości. Na przykład konieczność „bycia silnym” niesie za sobą wiele zagrożeń. Mężczyźni mogą nie wyrażać swych uczuć, co ma niekorzystny wpływ na ich zdrowie. Próby poszukiwania pomocy u osób trzecich mogą zostać uznane za zależność, utratę niezależności, słabość… Wyklucza to koncept „idealnego mężczyzny”. Konieczność bycia silnym jest często wiązana z obowiązkiem bycia również odważnym. Przejawy odwagi mają często cechy zachowań ryzykownych, mogą wiązać się z niebezpieczeństwem bycia zranionym lub ryzykiem zapadnięcia na chorobę o podłożu stresowym. A wszystko przez konieczność wypełnienia obowiązku „bycia odważnym”. Siła i odwaga są często uznawane za zdolności do wyrażania agresji. Zjawisko to zagraża nie tylko samym mężczyznom, ale całemu ich otoczeniu.

„… To coś zwane odwagą, czasem znajduje się blisko tchórzostwa: dowodem na to są sytuacje, w których potrzeba sprawowania kontroli, eksploatacji i opresji dała usprawiedliwienie prawa do zabijania, tortur i gwałtów tylko dlatego, że pojawił się strach „macho” przed wykluczeniem ze świata mężczyzn nie znających słabości. Mężczyźni, nazywani są czasami „dzikimi chłopcami” jako że są przyzwyczajeni do własnego bólu, ale jeszcze bardziej do bólu innych”. (Pierre Bourdieu „Męska dominacja”).