Krytyczne myślenie
Ten moduł pokazuje, jak myśleć krytycznie, żeby znaleźć ukryte konteksty oraz czytać między wierszami
Fałszywy trop, red herring (wędzony śledź)
Ta technika nawet nie próbuje znaleźć przyczyny, która mogłaby wesprzeć wniosek danej tezy. Mimo to przyciąga ona uwagę do innego pytania, nie związanego z oryginalnym. A dlaczego jest ona nazywana "wędzonym śledziem"? Jedno z tłumaczeń mówi, że nazwa wzięła się stąd, że więźniowie często pokrywali się wędzonym śledziem, aby uniknąć rozpoznania przez psy, które mogłyby ich wykryć podczas ucieczki z więzienia.
Teza używająca technik manipulacyjnych jest zazwyczaj oparta na bardzo prostym scenariuszu:
- Dyskutujemy o temacie A
- Nasz oponent nie ma wystarczająco argumentów, więc stara się podnieść argument B, przekonując, że jest on powiązany z A (chociaż nie jest)
- Temat A zostaje na dalszym planie i zostaje zastąpiony przez temat B
Przykłady:
"Nie umiem zrozumieć, dlaczego ci eko-obrońcy są przeciwko nowej tamie, skoro przecież da ona pracę wielu osobom podczas budowy."
Wyjaśnienie: Chociaż osoba A kwestionuje bezszkodliwość nowej tamy, to wcale nie odpowiada na to zagadnienie. W tym samym momencie ukrywa, dlaczego obrońcy są przeciwko. Mimo to odwraca uwagę przez stwierdzenie o przyzwoitych miejscach pracy dla budowlańców. Do czego to prowadzi?
Zamiast dyskusji na temat negatywnego wpływu tamy na środowisko i ludzi żyjący w ich otoczeniu, skończy się na dyskusji o prawach budowlańców do życia na przyzwoitym poziomie. A w dodatku, to zaciera manipulacyjną wiadomość zawartą pomiędzy wierszami - jeśli coś przynosi komuś korzyść (budowlańcom i ich rodzinom), to nie może być szkodliwe, czyż nie?
"Pomoc mniej rozwiniętym krajom nie jest wystarczająca. Lokalni politycy są zupełnie skorumpowani i jeśli damy im trochę pieniędzy, zwykli ludzie ich nie otrzymają."
Wyjaśnienie: Ten argument stara się potwierdzić wniosek, że pomoc bogatych krajów biedniejszym państwom nie jest potrzebna. Ale zamiast przedstawić fakty, odwraca on uwagę i skupia się na korupcji lokalnych przedstawicieli władzy. W tym samym czasie pomija fakt, że pomoc rozwojowa może być dostarczona na wiele sposobów, włączając w to działalność pozarządowych organizacji rozwojowych. Skutkiem będzie debata, która zakończy się na korupcji w Tanzanii i nigdy nie wróci do debaty na temat efektywności pomocy.