Światowa ekonomia

Nie jestem „bankiem” w powszechnym tego słowa znaczeniu. Jestem specjalną agencją Organizacji Narodów Zjednoczonych, do której należą 184 państwa członkowskie. Wszystkie te państwa są wspólnie odpowiedzialne za finansowanie tej instytucji i za korzystanie z jej pieniędzy. Obecnie jestem nazywany Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju (IBRD), zarządzam funduszami, które później służą jako dotacje oraz są nieoprocentowanymi pożyczkami dla najbiedniejszych krajów świata.

Moja zgoda na prywatyzacje, działania zagranicznych inwestorów, czy liberalizację handlu to za mało, by zmniejszać ubóstwo. Często nawet pogłębia to biedę poprzez wyparcie lokalnej produkcji. Liczba ludzi biednych, żyjących za mniej niż 1 dolara dziennie zatrzymała się na 1 miliardzie, między 1990 a 2001 r. Nie biorąc pod uwagę Chin, liczba ta w zasadzie wzrosła. W rzeczywistości jednak liczba ta może być znacznie wyższa, jako że metody obliczania, które wykorzystuję i które są jedynymi źródłami takich statystyk, są wątpliwe.

Jestem agencją Organizacji Narodów Zjednoczonych, zostałem powołany w 1994 roku, a siedzibę główną mam w Waszyngtonie. Prawa głosu dla 188 obecnych członków są przyznawane na podstawie ich udziału w światowym kapitale. Moją główną misją jest promocja handlu międzynarodowego poprzez współpracę międzyrządową. Kontroluję światową politykę monetarną, usuwam ograniczenia w handlu oraz przyznaję pożyczki w przypadku minusowego salda w płatnościach.

Członkowie z największą liczbą głosów to Stany Zjednoczone (16.75%), Japonia (6.23%), Niemcy (5.81%) i Francja (4.29%). Decyzje muszą być podejmowane co najmniej 85% większością głosów. Z uwagi na podział głosów, USA i członkowie Unii Europejskiej razem zawsze mają możliwość odrzucenia danej decyzji. Joseph Stiglitz, były szef Banku Światowego, opisał tę sytuację takimi słowami: „nigdy bym nie przypuszczał, że jedną z największych przeszkód dla krajów rozwijających się, będę ja”.

Jestem organizacją Organizacji Narodów Zjednoczonych, powstałam w 1995 roku i mam swoją siedzibę w Genewie. W 2013 roku miałam 159 członów (krajów). Tworzę zasady światowego handlu i relacji gospodarczych oraz działam w roli mediatora w międzypaństwowych sporach handlowych. Moim celem jest likwidacja barier dla handlu oraz ustanowienie wolnego przepływu dóbr, surowców oraz usług. W mojej opinii taki rodzaj gospodarki może zapewnić równowagę, tak by nikt nie był pokrzywdzony.

Jestem bardzo zaangażowana w działania związane z wprowadzeniem wolnego handlu. Krytycy tego rozwiązana są sceptyczni. Czy wolny handel będzie naprawdę korzystny dla wszystkich państw członkowskich: po pierwsze tzw. „azjatyckie tygrysy” umocniły się, kiedy ich gospodarki były zamknięte przez dłuższy czas, a otworzyły się dopiero wtedy, gdy były już silne i mogły wywierać wpływ. Nawet Unia Europejska, przodowniczka w dziedzinie wolnego handlu, nie gra fair. Na przykład produkty rolne pochodzące z UE są dotowane i zalewają rynki w Zachodniej Afryce. A z takimi produktami z UE nie są w stanie konkurować lokalni farmerzy.

Po drugie, jeśli 50% wszystkich relacji handlowych stanowią relacje między państwami zindustrializowanymi, to te kraje odgrywają tutaj główne role i dyktują moje zasady. Państwa Południa są zatem zdegradowane do roli widzów i ofiar tego systemu.

Mam filie w wielu krajach, ale moje główne siedziby są zwykle zlokalizowane w Europie, Ameryce Północnej lub w Japonii. Na świecie istnieje około 82 tysięcy podobnych korporacji, z 800 tysiącami filii zagranicznych. Te firmy wypracowują około 2/3 handlu światowego. Przykładem może być firma Nestle. Ta korporacja ma swoją siedzibę w Szwajcarii i wypracowuje rocznie zysk rzędu 73 milionów Euro, jest też największą firmą produkującą żywność na świecie. Te wyniki są wyższe niż GDP (produkt krajowy brutto) Bułgarii.

Z powodu ciągle rosnących zysków, rosną moje wpływy, również polityczne. Firmy takie, jak ja, ciągle zwiększają naciski na rządy, grożąc im przeniesieniem swoich filii do innych krajów, jeśli nie zostaną spełnione określone warunki. Przybiera to często formy wyzysku ludzi i środowiska, z uwagi na niższe standardy pracy i słabsze uregulowania dotyczące ekologii. W przypadku Nestle to prywatyzacja wody pitnej. Polega to na tym, że ten podstawowy produkt jest zabierany ludziom tylko po to, by potem móc go im sprzedać w drogich plastikowych butelkach.

Jestem członkiem państwa lub społeczności. W parze z obywatelstwem przychodzą określone prawa, np. prawo do głosowania. Są też obowiązki, takie jak np. płacenie podatków. W kontekście polityki rozwojowej mówi się często o obywatelach świata. Ta nazwa ujmuje ideę, że wszyscy ludzie są obywatelami całego świata, a nie tylko jego części. Wszyscy ludzie są ze sobą połączeni przez proces globalizacji. Celem jest tutaj spojrzenie na siebie, jako na członka światowej społeczności, co wykracza poza ideę państwa narodowego. Obywatele świata biorą odpowiedzialność za swoje działania i wspierają zrównoważony i sprawiedliwy świat.

Jestem kimś więcej, niż tylko konsumentem. Mój wpływ nie kończy się przed regałem w supermarkecie. Mogę wyrazić moją opinię i wymagać sprawiedliwych warunków handlu, biznesu, polityki.

Jestem kimś więcej, niż tylko konsumentem. Mój wpływ nie kończy się przed regałem w supermarkecie. Mogę wyrazić moją opinię i wymagać sprawiedliwych warunków handlu, biznesu, polityki.

W celu podniesienia atrakcyjności mojego kraju dla inwestorów, często zgadzam się na zniesienie pewnych praw, szczególnie w zakresie ochrony środowiska i standardów społecznych. Bardzo często jest to możliwe poprzez tworzenie specjalnych stref ekonomicznych, gdzie obowiązują mniej restrykcyjne zasady ekonomiczne.