O globalnej edukacji

Otwarty, wstępny i wieloaspektowy koncept współczesnej edukacji globalnej

Nasze telefony pochodzą z Chin; muzyka, której słuchamy, pochodzi z USA; nasze piłki futbolowe pochodzą z Pakistanu; najlepszy przyjaciel pochodzi z Chile; dżinsy, które nosimy, zostały zrobione w Turcji, ale materiały pochodzą z różnych części świata i przebyły tysiące kilometrów: globalna polityka, społeczny, ekonomiczny, kulturalny i ekologiczny rozwój ma duży wpływ na nasze codzienne życie. Prowadzą one do zmiany postrzegania świata i dają początek nowym sposobom życia. W dodatku ten globalny rozwój umożliwia kontakty i wieloaspektowe doświadczenia, jednak złożoność tego rodzaju relacji, dla niektórych zbyt rozległych, może powodować niepewność i odruch obronny.

W nawiązaniu do tego, edukacja globalna gra kluczową rolę, dodaje wiedzy, kompetencji i wartości oraz umożliwia orientację w tych kwestiach bez zmiany warunków życia. Rozpoznawanie, że nasze warunki życia są globalnie wzajemnie połączone, pomaga nam prowadzić odpowiedzialne życie i brać w nim aktywny udział.

(Austriacka Grupa Strategiczna Edukacja Globalna 2009)

Czym jest globalna edukacja?

"Edukacja globalna jest edukacją, która otwiera ludziom oczy i umysły na rzeczywistość świata, pobudza ich do budowania większej sprawiedliwości na świecie, równości i prac człowieka dla wszystkich."
Deklaracja edukacji globalnej, Maastricht, 2002

  • Jako koncept edukacyjny edukacja globalna stara się odpowiedzieć na wzrastającą złożoność i ruchy powstający w społeczeństwie obywatelskim w odpowiedni sposób.
  • Edukacja globalna dzieli się wiedzą o świecie, informuje o światowych współzależnościach i zachęca jednostki do odpowiedzialnego działania w warunkach globalnego zrównoważonego rozwoju.
  • Edukacja globalna popycha do rozwoju osobistego i edukacji społecznej w ramach globalnych.
  • Edukacja globalna jest pedagogiczną koncepcją, która zawiera kwestie polityki rozwojowej, zrównoważonego rozwoju, praw człowieka i edukacji dla pokoju, a także edukację międzykulturową i międzyreligijną. (Austriacka Grupa Strategiczna Globalnej Edukacji 2009)
  • Globalna edukacja umożliwia ludziom rozwój ich wiedzy, umiejętności, wartości i postaw niezbędnych dla zabezpieczenia sprawiedliwego, zrównoważonego świata, w którym każdy ma prawo do wypełniania swojego potencjału. (Centrum Północ-Południe Rady Europy 2008)

Wymiary tematyczne

Globalne polityczne, ekonomiczne, społeczne, ekologiczne i kulturalne współzależności wymagają od nas postrzegania świata jako całości oraz odpowiedniego dopasowania nauczania i edukacji.

Treść globalnej edukacji jest oparta na koncepcji "Jednego Świata", uznającej jego różnorodność, rozbieżności i różnice. Związana z tym jest selekcja informacji dotyczących zawartości zagadnień. Program nauczania globalnej edukacji skupia się na kluczowych kwestiach dnia dzisiejszego, na ekonomicznych i społecznych rozbieżnościach w świecie, strukturalnej przemocy przeciwko ludziom i ludom, zagrożeniom ekologicznym. Analizowane są przyczyny, badane są możliwe konsekwencje oraz rozważane są możliwości interwencji.

Właściwie prawie każda treść programu nauczania może być zrozumiana w globalnym kontekście, a zatem stać się priorytetem w globalnej edukacji. Dlatego wąski kanon tematów nie ma większego sensu. W globalnej edukacji zagadnienia są rozpatrywane z różnych perspektyw i punktów widzenia, co prowadzi do ujawnienia różnych interesów.

Austriacka Grupa Strategiczna Globalnej Edukacji 2009)

Wymiar dydaktyczny

Od początku pytanie jak zorganizować procesy edukacyjne odgrywało kluczową rolę w rozwoju edukacji globalnej. Edukacja globalna jest nastawiona na udział uczniów. Najważniejsze kamienie węgielne to:

  • Procesy edukacyjne powinny zaczynać się od życiowego doświadczenia uczniów. Muszą być one istotne dla potrzeb uczniów i mieć związek z ich życiem. Programy muszą być zatem obmyślone i zaplanowanie zgodnie z zainteresowaniami i doświadczeniem uczniów.
  • Doświadczenia uczniów powinny być postawione w centrum procesów edukacyjnych. Edukacja globalna powinna zezwalać na samorefleksję i umożliwiać uczniom zrewidowanie swoich własnych wartości, opinii, uprzedzeń i stereotypów. Powinna skłaniać uczniów do zrozumienia występujących napięć, takich jak podwyższona niepewność, sprzeczności, brak orientacji i powinna też kształtować zdolności niezbędne uczniom do poradzenia sobie z tymi napięciami.
  • Złożoność zagadnień wymaga metod, które odpowiednio nakreślą tematy. Interdyscyplinarne i transdyscyplinarne traktowanie zagadnień jest zatem właściwym podejściem w globalnej edukacji.
  • Globalna edukacja wymaga różnorodności metod i otwiera przed uczniami możliwość zmiany perspektywy. Edukacja globalna powinna wychowywać w pobudzającym do aktywnego udziału, kreatywnym, otwartym na dialog, kooperacyjnym i demokratycznym procesie edukacyjnym.
  • Edukacja globalna stara się połączyć naukę na poziomie kognitywnym, emocjonalnym i społecznym.

(Austriacka Grupa Strategiczna Edukacji Globalnej 2009)

Zgodnie z Przewodnikami po edukacji globalnej (2009, s. 31) Centrum Północ-Południe Rady Europy, pomocnicze kryteria podstawowe zostały sformułowane w celu zilustrowania jak powinny być zorganizowane procesy edukacyjne w edukacji globalnej. Metody edukacji globalnej są m.in.:

  • Spójne z treścią
  • Nie "uczą", ale "edukują"
  • Podnoszą świadomość
  • Nawołują każdego do odpowiedzialności
  • Są oparte na wartościach humanistycznych
  • Rozwijają krytyczne myślenie
  • Łączą lokalne z globalnym
  • I promują wartości humanistyczne.