Słowniczek

Lista terminów i definicji użytych na tej stronie

Kraje uprzemysłowione #1: Obszarami uprzemysłowionymi, wg klasyfikacji ONZ, są Ameryka Północna, Europa, Japonia, Australia i Nowa Zelandia. Te kraje mają wydajny system gospodarczy, a zatem charakteryzują się wysokimi dochodami per capita i wysokim poziomem technologicznym. W przeszłości proporcje wartości tworzona przez przemysł była najważniejsza dla PKB, obecnie ważniejsze są proporcje sektora usługowego.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de
Kraje rozwijające się #2: Kraje rozwijające się mają, w porównaniu z krajami uprzemysłowionymi, niższy poziom rozwoju gospodarczego. Większość populacji w tych krajach prowadzi życie na krawędzi ubóstwa, PKB i produktywność są niskie, bezrobocie wysokie. Inną cechą charakterystyczną jest brak infrastruktury, niski poziom edukacji i dominacja sektora pierwszego (rolnictwa, hodowli, rybołówstwa) w całej produkcji gospodarczej.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de
Światowa gospodarka #3: Termin światowa gospodarka oznacza międzynarodowe relacje i połączenia ekonomiczne, które powstały wskutek handlu międzynarodowego, a także ruchy kapitału i pracy pomiędzy gospodarkami. Szczegółowe informacje znajdują się w module na temat światowej gospodarki.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de
Kraje niskich płac #4: Wielonarodowe firmy coraz częściej przenoszą swoją produkcję do tych krajów. Kraje niskich płac to państwa, w których siła ekonomiczna jest w znacznej mierze oparta na nisko opłacanych robotnikach, w dodatku te kraje charakteryzują się niskim poziomem edukacji, wysokim bezrobociem i brakiem standardów socjalnych. Związki zawodowe są zazwyczaj zabronione w tych krajach, zwykle nie ma też prawa do strajki i nie ma żadnych regulacji dotyczących ochrony środowiska.; Źródła:
www.eiit.org
wigbit.voegb.at
Wielonarodowe firmy #5: Światowe korporacje, często nazywane także globalnymi graczami. To firmy, które są aktywne poza granicami kraju, w którym mają siedzibę, w innych krajach produkują lub inwestują. Ich finansowa siła może przewyższać nawet całe państwa, kontrolują one ok. 1/3 światowego handlu. Często bywają krytykowane za wpływanie na decyzje polityczne dzięki swojej silnej pozycji. Możliwe, że wpływają one np. na pomiary dotyczące ochrony konsumentów lub środowiska.; Źródła:
www.wiwiwiki.net
www.wikipedia.org
Organizacje pozarządowe (NGO) #6: Termin organizacje pozarządowe zazwyczaj odnosi się do organizacji, które nie są częścią sektora rządowego ani nie są konwencjonalnymi firmami nastawionymi na biznes. Zazwyczaj są zakładane przez zwykłych obywateli, mogą być także zakładane przez rządy, fundacje i firmy. Niektóre z nich unikają całkowicie formalnego finansowania i działają w oparciu o wolontariuszy. NGO są wysoko zróżnicowaną grupą organizacji zaangażowanych w szeroki wachlarz działań i przybierają różną formę w różnych częściach świata. Niektóre mogą mieć status organizacji charytatywnej, inne mogą być zarejestrowane jako zwolnione z podatków na podstawienie działalności pożytku publicznego. Inne mogą wyrażać interesy grup politycznych, religijnych lub innych.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de/
www.wikipedia.org
Nierówność bogacenia się #7: Ten termin opisuje fakt, że bogactwo nie jest dystrybuowane równomiernie: bogaci stają się bogatsi, a zatem biedni stają się biedniejsi. To może dotyczyć zarówno szczebla krajowego, jak i międzynarodowego. Materialne bogactwo jest mierzone przez produkt krajowy brutto (PKB) lub przez dochód na osobę. Nierówność w dystrybucji dochodów w państwie może być zmierzona przez wskaźnik Giniego.; Źródła:
www.bpb.de
www.vimentis.ch/
Konsumpcja zasobów #8: Zasoby naturalne są zazwyczaj podzielone na kategorie odnawialnych i nieodnawialnych. Ten drugi jest ograniczony, jednak zapas odnawialnych źródeł zasobów (np. ryby, lasy i woda), jeśli nie jest nadmiernie eksploatowany, może się zregenerować. Nieodnawialne źródła to głównie tradycyjne paliwa, takie jak ropa, węgiel, gaz ziemny oraz surowce mineralne. Konsumpcja zasobów naturalnych coraz bardziej się powiększa a powstający w jej skutek niedobór może prowadzić do konfliktów i niepokojów.; Źródła:
www.wikipedia.org
Liberalizacja #9: Liberalizacja w kontekście gospodarczym jest rozumiana jako zwolnienie zagranicznego handlu z wszelkich restrykcji, a więc np. redukcji cenników, restrykcji ilościowych lub innych limitów handlowych oraz rządowych regulacji, które mają na celu regulować rynek.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de
Światowa Organizacja Handlu (WTO) #10: Światowa Organizacja Handlu jest organizacją ONZ, została założona w 1995 roku i ma siedzibę w Genewie. W 2013 roku WTO miała 159 państw członkowskich. Organizacja tworzy zasady globalnego handlu i relacji gospodarczych oraz działa jako mediator w dyskusjach pomiędzy dwoma krajami. Celem WTO jest usunięcie barier handlowych i całkowite otworzenie ruchu dóbr, surowych materiałów i usług.; Źródła:
www.wto.org
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) #11: Międzynarodowy Fundusz Walutowy jest agencją ONZ, założoną w 1994 roku z siedzibą w Waszyngtonie. Prawa głosu 188 obecnych państw członkowskich są oparte na ich udziale w globalnym kapitale. Podstawową misją MFW jest promowanie międzynarodowego handlu przez współpracę międzyrządową. Organizacja kontroluje politykę monetarną, usuwa restrykcje handlowe oraz udziela pożyczek w przypadku negatywnego bilansu płatności.; Źródła:
www.imf.org
Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) #12: Wskaźnik rozwoju społecznego został stworzony przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Jest używany głównie do pomiaru poziomu rozwoju poszczególnych krajów. HDI składa się z trzech części: oczekiwań życiowych, poziomu edukacji mierzonego przez oczekiwaną i przeciętną długość trwania nauki oraz standard życia mierzony przez dochody na osobę i rzeczywistą wartość nabywczą (dochód narodowy). HDI jest obliczane w przedziale 0 i 1 dla wszystkich krajów. Państwa z najniższym HDI są ocenianie zatem jako "biedne" kraje, a państwa z wysokim HDI jako "bogate".; Źródła:
www.bpb.de
Światowa cena rynkowa #13: Światowa cena rynkowa jest terminem używanym w handlu zagranicznym i opisuje cenę produktu na rynku światowym. Wśród innych rzeczy jest ona determinowana przez dostępność zaopatrzenia, ale jest podatna także na spekulacje. Światowe ceny rynkowe mają bezpośredni wpływ na konkurencyjność państwa lub firmy. Jeśli państwo ogranicza swoją produkcję surowców, takich jak bawełna lub kawa, staje się ono zależne od światowej ceny rynkowej, zwłaszcza podczas spadku cen.; Źródła:
wirtschaftslexikon.gabler.de
Marki #14: Marki są firmowymi znakami chronionymi, które odróżniają dobra lub usługi jednych dostawców od innych. Dają one konsumentom wyobrażenie, skąd pochodzi dany przedmiot / usługa. W reklamie marki są kojarzone z pewnymi stylami życia i jako takie bywają one używane jako narzędzie marketingowe. Często kilka marek należy do jednej firmy, tworząc iluzję różnorodności firmy, chociaż na końcu okazuje się, że wszystkie zyski wędrują do jednej firmy. Np. Milka, Nivea i Oral-B.; Źródła:
www.patentamt.at
Wolny handel #15: Wolny handel jest terminem dla międzynarodowego handlu dóbr i usług bez restrykcji, bez ceł oraz ograniczeń importu i eksportu. Zgodnie z pewnymi teoriami ekonomicznymi, proces wymiany przez wolny handel powinien prowadzić do wyższego standardu życia i bogacenia się narodowych gospodarek. Wolny handel nie jest tak niezbędny jak sprawiedliwy handel.; Źródła:
www.bpb.de
Protekcjonizm #16: Protekcjonizm jest przeciwieństwem wolnego handlu i pochodzi od łacińskiego słowa "protekcja". Zagranicznym dostawcom stawiane są przeszkody przez ustanawianie barier w celu ochrony rodzimego rynku. Barierami mogą być np. zakazy, cła, warunki handlowe, dotacje, restrykcje na ilość importu.; Źródła:
www.bpb.de
Produkt krajowy brutto (PKB) #17: PKB jest najważniejszą formą, która jest używana do oszacowania wydajności narodowej gospodarki. Zawiera w sobie wartość wszystkich dóbr wyprodukowanych w narodowej gospodarce w ciągu roku. Dysproporcje takie jak pogłębiania się przepaści między bogatymi a biednymi nie mogą być dostrzeżone z tej pozycji.; Źródła:
www.bpb.de
Sprawiedliwy Handel #18: Sprawiedliwy handel jest handlem nadzorowanym, w którym wszyscy producenci są opłacani zgodnie z minimalną stawką, która jest powyżej poziomu światowej ceny rynkowej. Zrównoważone i odnoszące się z szacunkiem do ludzi i natury ustalenia są podstawą filozofii sprawiedliwego handlu. Długoterminowe kontrakty, zakaz pracy dzieci, brak pośredników, a także wszechstronna ochrona pracowników i dostarczanie opieki medycznej są jego fundamentami. Razem z inicjatywą etykietowania Transfair, istnieją także takie organizacje jak GEPA, które promują produkty sprawiedliwego handlu.; Źródła:
www.fairtrade.net
Obywatele Świata #19: Dla obywateli świata, wszyscy ludzie mają takie same prawa i są równoważnymi członkami społeczeństwa, które obejmuje całą ludzkość. Zasady państw narodowych oraz przynależności do danego narodu grają mniejszą rolę.; Źródła:
www.duden.de
Rozwój #20: Rozwój jest procesem rozwijania lub bycia rozwijanym.
Nowoczesność #21: W ekonomii termin "współczesność" obejmuje industrializację (podkreślanie przemysłu zamiast rolnictwa), urbanizację (wzrost liczby ludności w miastach w porównaniu z obszarami wiejskimi) oraz wzrost użycia technologii we wszystkich sektorach gospodarki. Innym kojarzy się on z wykorzenieniem praktyk kulturalnych, destrukcją środowiska naturalnego i obniżeniem jakości życia.
Ubóstwo #22: Warunki, w których ludzkie podstawowe potrzeby takie jak jedzenie, ubranie i schronienie nie są spełnione.
Darczyńca #23: Osoba lub instytucja, która ofiarowuje coś, zwłaszcza pieniądze na działalność charytatywną, humanitarną lub na inicjatywy rozwojowe.
Beneficjenci (odbiorcy pomocy) #24: Osoby i społeczności, które korzystają z działalności inicjatyw humanitarnych i rozwojowych.
Najbiedniejszy miliard (bottom billion) #25: Najbiedniejszy miliard Paula Colliera składa się z 58 krajów z łączną populacją 980 milionów ludzi (dane z 2006 roku).
Paternalizm #26: Zachowanie, które podkreśla postawę wyższości.
Ulga (pomoc humanitarna) #27: Akcja stworzona, aby ratować życia, łagodzić ból cierpiących i utrzymywać oraz chronić ludzką godność podczas oraz po różnych katastrof. Pilne i tymczasowe dostarczanie "pierwszej pomocy", aby zmniejszyć natychmiastowo cierpienie, które może być spowodowane katastrofą naturalną lub wywołaną przez człowieka. Pomoc humanitarna ma na celu "zahamowanie krwawienia", czyli doraźną ulgę w cierpieniu. Kluczowym elementem jest zapewnienie pomocy, często materialnej, której poszkodowany nie byłby w stanie sobie sam zapewnić.
Odbudowa #28: Działania mające na celu przywrócenie poprzednich warunków (sprzed kryzysu). Zaczyna się w momencie, kiedy "ustaje krwawienie". To już bardziej przypomina współpracę niż zwykłą pomoc.
Współpraca rozwojowa #29: Współpraca rozwojowa jest ogólnym terminem dla wszystkich środków i działań, które podejmowanych przez różne podmioty dla polepszenia życia ludzi w krajach rozwijających się. Termin "współpraca rozwojowa" zastępuje używany wcześniej termin "pomoc rozwojowa", który jest uważany za przestarzały ze względu na wysoce oceniający charakter.
Milenijne Cele Rozwoju (MDG) #30: Milenijne Cele Rozwoju (MDG) są określonymi czasowo i ilościowo celami do zrealizowania w odpowiedzi na skrajne ubóstwo w jego wielu wymiarach - biedę, głód, choroby, brak odpowiedniego schronienia, wykluczenie ze względu na płeć, edukację i trwałość środowiska. Są one oparte na podstawowych prawach człowieka - prawach każdego człowieka na świecie do zdrowia, edukacji, schronienia i bezpieczeństwa.; Źródła:
www.unmillenniumproject.org
Konflikt praw #31: Zderzenie dwóch różnych praw człowieka, które należą do tej samej lub różnych osób. Istnieje wiele takich przykładów. Np. dwie osoby są zagrożone śmiercią i tylko jedna z nich może otrzymać leczenie - prawo do życia jednej osoby zderza się z prawem do życia innej osoby. Lub zderzenie praw podczas głodu, kiedy jest dostępny jeden prywatny strych pełny kukurydzy i wielu głodujących ludzi dookoła - prawo właściciela strychu z kukurydzą zderza się z prawami głodujących ludzi.; Źródła:
law.unh.edu
Prawa dziecka #32: Prawa dziecka są prawami człowieka dotyczącymi dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem praw specjalnej ochrony i opieki poświęconej nieletnim, włączając w to prawo przebywania z obojgiem rodziców, tożsamość ludzką, a także podstawowe potrzeby jedzenia, powszechnej edukacji państwowej, opieki zdrowotnej i prawa karnego odpowiedniego do wieku i rozwoju dziecka, równej ochrony praw obywatelskich dziecka oraz wolności od dyskryminacji ze względu na rasę, płeć, orientację seksualną, tożsamość płciową, pochodzenie, religię, niepełnosprawność, kolor skóry, etniczność i inne cechy charakterystyczne.; Źródła:
www.wikipedia.org
Niewolnictwo #33: Niewolnictwo jest systemem, w którym ludzie są traktowani jako własność, która może być kupiona i sprzedana oraz jest zmuszana do pracy. Niewolnicy mogą być trzymani wbrew swojej woli od czasu ich pojmania, kupna lub narodzin, są pozbawieni prawa odejścia, odmowy pracy lub żądania odszkodowania.; Źródła:
www.wikipedia.org
Narzędzia ochrony praw człowieka #34: Międzynarodowe narzędzia ochrony praw człowieka są traktatami i innymi dokumentami międzynarodowymi istotnymi dla międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i ogólnie ochrony praw człowieka. Można je sklasyfikować w dwóch kategoriach: deklaracje, przyjmowane przez takie organy jak Zgromadzenie Ogólne ONZ, które nie mają mocy prawnej, ale mogą służyć politycznie jako tzw. miękkie prawo; konwencje, które są prawnie obowiązującymi narzędziami zawartymi w prawie międzynarodowym. Międzynarodowe traktaty, a także deklaracje, mogą z czasem uzyskać status zwyczajnego prawa międzynarodowego.; Źródła:
www.wikipedia.org
Organy ochrony praw człowieka #35: Organami ochrony praw człowieka są organizacje i instytucje stworzone na podstawie międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka, często monitorują one czy państwa członkowskie spełniają swoje obowiązki zawarte w traktacie.
Rada Europy #36: Rada Europy jest międzynarodową organizacją promującą współpracę między wszystkimi krajami Europy w dziedzinach standardów prawnych, praw człowieka, rozwoju demokratycznego, zasad prawnych i współpracy kulturalnej. Została założona w 1949 roku, ma 47 państw członkowskich z ok. 800 mln obywateli i jest ciałem zupełnie odrębnym od Unii Europejskiej (UE), która ma 28 państw członkowskich. W przeciwieństwie do UE, Rada Europy nie może tworzyć obowiązujących praw. Obie organizacje dzielą jednak wspólnie pewne symbole, takie jak flaga i hymn.; Źródła:
www.wikipedia.org
Komisarz Praw Człowieka Rady Europy #37: Komisarz Praw Człowieka jest niezależną i neutralną instytucją z siedzibą w Radzie Europy w Strasburgu, promuje świadomość i szacunek dla praw człowieka w państwach członkowskich.; Źródła:
www.wikipedia.org
Konstytucja #38: Konstytucja jest zestawem podstawowych reguł lub ustanowionych precedensów, zgodnie z którymi zarządzane jest państwo lub organizacja. Te reguły razem tworzą podstawę bytu jednostki. Często zawierają one zobowiązanie do przestrzegania praw człowieka.; Źródła:
www.wikipedia.org
Proces pokazowy #39: Termin proces pokazowy jest pejoratywnym określeniem typu wysoce publicznego procesu, w którym istnieje silna wrażenie, że autorytety sądownicze już wydały wyrok na oskarżonego. Jedynym celem procesu jest zaprezentowanie oskarżenia i werdyktu publice jako impresyjny przykład i jako ostrzeżenie dla innych dysydentów lub buntowników.; Źródła:
www.wikipedia.org
Demokracja #40: Demokracja jest formą rządów, w której wszyscy uprawnieni obywatele biorą równy udział - bezpośrednio lub pośrednio przez wybranych reprezentantów - w składaniu wniosków, rozwoju i tworzeniu prawa. Obejmuje to społeczne, ekonomiczne i kulturalne warunki, które umożliwiają wolne i równe praktyki politycznego samostanowienia.; Źródła:
www.wikipedia.org
Ludność tubylcza #41: Ludność tubylcza to ludzie definiowani w prawie międzynarodowym lub narodowym jako mający zestaw specyficznych praw opartych na ich historycznych więziach z danym terytorium oraz na ich kulturalnej i historycznej odrębności od innych populacji, które często są politycznie dominujące.; Źródła:
www.wikipedia.org
Godność ludzka #42: Godność jest terminem używanym w moralnych, etycznych, prawnych i politycznych dyskusjach w znaczeniu, że istota ludzka ma przyrodzone prawo do bycia wartościowym i otrzymywania etycznego traktowania.; Źródła:
www.wikipedia.org
Prawa pracownicze #43: Prawa pracownicze są mediatorem w relacjach pomiędzy pracownikami, pracodawcami, związkami handlowymi i rządem.; Źródła:
www.wikipedia.org
Prawa zbiorowe #44: Te prawa człowieka są tymi prawami, które wykraczają poza prawa obywatelskie i społeczne, są oparte na solidarności. Podkreślają one zbiorowość praw społeczności lub grupy ludzi, np. mniejszości.
Prawa społeczne, prawa ekonomiczne oraz prawa kulturalne #45: Ta generacja praw jest odpowiedzią na sytuację, jaka wytworzyła się po rewolucji przemysłowej - rozszerzające się ubóstwo i pogłębiające się nierówności. Te prawa upoważniają jednostki do uzyskania ochrony od państwa, niektóre inne partie także wpływają na te prawa (np. sektor prywatny), zmuszając rządy do podjęcia takich środków, które zaprowadzą do poprawienia ogólnej sytuacji społecznej społeczeństwa jako całości.
Prawa obywatelskie i polityczne #46: Te prawa zostały stworzone, aby chronić indywidualnych ludzi przed ingerowaniem państwa w ich życie i aby zdefiniować relacje między władzą i obywatelami.
Aktywizm społeczny i polityczny #47: Aktywizm składa się z wysiłków, aby promować lub hamować bezpośrednio społeczne, polityczne, ekonomiczne lub środowiskowe zmiany lub równowagę. Termin łączy się z pokojową formą konfliktu. Istnieją różne formy aktywizmu od pisania listów do gazet i polityków, kampanii politycznych, aktywizmu gospodarczego do bojkotów lub preferencji w wyborze pewnych firm, wieców, marszów ulicznych, strajków, okupacji miejsc i strajków głodowych. Obecnie również media społecznościowe grają ważną rolę w aktywizmie.; Źródła:
www.wikipedia.org
Pro publico bono #48: Pro publico bono jest łacińskim wyrażeniem na profesjonalną pracę wykonaną w ramach wolontariatu i bez wynagrodzenia lub ograniczoną do zwrotu poniesionych kosztów na rzecz społeczeństwa. Jest to popularne w zawodzie prawnika, ale pojawia się także w architekturze, zarządzaniu, medycynie, technologii i firmach doradztwa strategicznego. Usługi pro bono, w przeciwieństwie do tradycyjnego wolontariatu, wykorzystują specyficzne umiejętności profesjonalistów, aby zapewnić je tym, którzy nie mogą sobie na nie pozwolić.; Źródła:
www.wikipedia.org
Rzecznik Praw Obywatelskich #49: Rzecznik Praw Obywatelskich lub publiczny adwokat jest zwykle wyznaczany przez rząd lub parlament, ale posiada znaczący stopień niezależności, ze względu na obciążenie reprezentowaniem interesów publicznych przez śledzenie i kierowanie skarg na niewłaściwe administrowanie lub naruszenie praw.; Źródła:
www.wikipedia.org
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości #50: Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS, ang. The International Court of Justice, franc. Cour internationale de Justice) jest podstawową jednostką prawną Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ma siedzibę w Pałacu Pokoju w Hadze w Holandii. Jego głównymi funkcjami są rozstrzyganie dyskusji prawnych składanych przez państwa i zapewnienie opinii doradczych w zapytaniach prawnych kierowanych do niego przez odpowiednio upoważnione międzynarodowe branże, agencje i Zgromadzenie Ogólne ONZ.; Źródła:
www.wikipedia.org
Raporty alternatywne (raporty "cienie") #51: Raporty alternatywne są raportami przygotowywanymi przez reprezentantów społeczeństwa obywatelskiego, różne organizacje pozarządowe, think-tanki i stowarzyszenia obywatelskie, aby uzupełnić oficjalne raporty rządowe, które często są pozbawione wystarczającej dawki krytycyzmu. Przykłady takich organizacji to Amnesty International, Human Rights Watch i inne.
Lobbing i rzecznictwo #52: Rzecznictwo jest politycznym procesem jednostki lub grupy, który ma na celu wpłynięcie na publiczną politykę i decyzje dotyczące lokalizacji środków w politycznych, ekonomicznych i społecznych systemach oraz instytucjach. Lobbing (często przez grupy lobbujące) jest formą rzecznictwa, gdzie uzyskiwany jest bezpośredni dostęp do ustawodawców w danej kwestii, co gra znaczącą rolę we współczesnej polityce.; Źródła:
www.wikipedia.org
Uprzedzenie #53: Uprzedzenia są nielogicznymi sądami opartymi na emocjach, ignorancji i strachu przed nieznanym, nie pozwalającymi rozważyć rzeczy racjonalnie i jasno, często są wspierane przez nienawiść do różnych grup społecznych i etnicznych. Negatywne stereotypy.; Źródła:
Moduł Myślenie krytyczne
Myślenie krytyczne #54: Krytyczne myślenie jest zdolnością do rozpoznawania słabości argumentów, nawet jeśli wspierają one naszą własną opinię.
Logiczny błąd rozumowania #55: Błędem jest argument, który używa słabego uzasadnienia. Argument może być błędny nawet jeśli jego wniosek jest prawdziwy.
Argument #56: Argument jest zdaniem lub serią zdań, twierdzeń lub założeń, których celem jest wyjaśnienie, nakłonienie lub uzasadnienie czegoś. Zawiera przesłanki i wniosek, a wniosek jest oparty na tych przesłankach.
Przesłanki i wniosek #57: Przesłanki są stwierdzeniami, które uzasadniają wniosek argumentu. Wniosek jest stwierdzeniem, które jest oparte na przesłankach, których uzasadnienie jest logiczne.
Fakt #58: Fakt jest informacją, która może zostać zweryfikowana i uzasadniona przez dowody. Może być też informacją, która nie jest oparta na dowodzie, ale społeczeństwo się z nią zgadza. Np. fakt, że jeden centymetr składa się z 10 milimetrów lub że Warszawa jest stolicą Polski.
Hipoteza #59: Hipoteza jest podobna do założenia. Jest naukowo podbudowanym, ale jeszcze nie do końca udowodnionym założeniem. Hipotezy możemy bardzo często znaleźć w pracach naukowych.
Opinia #60: Opinia jest stwierdzeniem, które uważamy za prawdę. Zależy ono od naszego punktu widzenia, gustu lub osobistych doświadczeń.
Założenie #61: Założenie jest stwierdzeniem, które może być prawdziwe lub nie. To jest to, co osobiście uważamy za prawdopodobne.
Stwierdzenie #62: Stwierdzenie przedstawia obiektywną informację, ale nie stara się do niej nakłonić. Nie zawiera przesłanek ani wniosku.
Stereotypy #63: Stereotypy są długotrwałymi uproszczonymi wizerunkami innych ludzi, grup ludzi lub aktywności. Nie są negatywne, właściwie pomagają nam zorientować się w świecie, np. kiedy widzimy osobę ubraną na biało ze stetoskopem wokół szyi, wiemy, że jest lekarzem (a przecież to mógłby być aktor, czyż nie?)
Źródła pierwotne i wtórne #64: Źródła pierwotne są oryginalnie opublikowanymi źródłami, np. studia medyczne. Źródła wtórne to np. raport w gazecie, który mówi o studiach medycznych i interpretuje je dla odbiorców w bardziej przystępnym, zrozumiałym języku. Przez interpretację, ponowne opowiadania, pojawia się przestrzeń dla nieścisłości. Czytelnik powinien być czujny i przyswajać informację ze źródeł wtórnych ostrożnie.
Upełnomocnienie (przydawanie władzy) #65: Taka polityka i strategia ma zwiększyć poziom autonomii i samostanowienia w życiu ludzi i społeczności. Celem jest uczynienie stron samowystarczalnymi, odpowiedzialnymi i zdeterminowanymi. To może się wydarzyć np. przez poradnictwo, edukację i szkolenia, ale także przez ochronę prawną i wsparcie rozwoju wspólnych struktur organizacyjnych.; Źródła:
www.bmz.de
www.partizipation.at
Pöppelmeier, Eike (2007): Sozialraumorientierung als Ansatz in der Entwicklungszusammenarbeit, Hamburg: Diplomica Verlag GmbH
Wskaźnik Giniego #66: Wskaźnik Giniego został rozwinięty przez włoskiego statystyka Corranda Giniego i służy do mierzenia dystrybucji. Może przyjmować wartości od 0 do 1. Wartość 0 oznacza równomierną dystrybucję, wyższy wskaźnik oznacza nierówności w dystrybucji. Wskaźnik Giniego jest często używany do opisywania dystrybucji bogactwa i przychodów w państwie.; Źródła:
www.wikipedia.org
Kraje najsłabiej rozwinięte #67: Państwa, które mają szczególnie niski dochód na osobę, słabą opiekę zdrowotną, słabą edukację populacji i niską wydajność ekonomiczną są nazywane przez ONZ krajami najsłabiej rozwiniętymi. Całość 49 państw z ok. 12% światowej populacji jest wliczana do najbiedniejszych krajów. Zawiera ona 34 kraje w Afryce, 14 w Azji oraz na Pacyfiku, a także Haiti na Karaibach.; Źródła:
http://www.unohrlls.org
www.wikipedia.org
Mikropożyczki #68: Mikropożyczki są pożyczkami udzielanymi w niewielkich kwotach. W przeciwieństwie do tradycyjnych banków i instytucji finansowych, programy mikrokredytów i instytucje z nimi związane odstępują od zwyczajnej formy gwarancji i w ten sposób pozwalają pozyskać kapitał biednym. Od lat 70. stały się istotne w kontekście współpracy rozwojowej. Mikropożyczki są ważnym narzędziem w redukcji biedy, ale nie są panaceum na ubóstwo. Mikropożyczki mogą nawet prowadzić do długów i ich przydzielenie nie zmienia ekonomicznej makrostruktury.; Źródła:
www.wikipedia.org
http://www.uni-heidelberg.de
Oficjalna Pomoc Rozwojowa (ODA) #69: Usługi, których kraje OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, która porównuje najbardziej uprzemysłowione kraje) dostarczają krajom rozwijającym się ekonomicznie w postaci bezpośredniej lub przez międzynarodowe organizacje, co nazywane jest oficjalną pomocą rozwojową. Korzyści związane z taką pomocą mogą być natury finansowej, technicznej lub zasobów ludzkich. Celem ONZ jest, aby kraje uprzemysłowione przekazywały 0,7% swojego dochodu narodowego na ODA.; Źródła:
www.oecd-ilibrary.org
http://www.bpb.de;
www.wikipedia.org
Partycypacja #70: Rozwój partycypacyjny jest definiowany jako proces, w którym ludzie aktywnie i namacalnie angażują się we wszystkie decyzje, które wpływają na ich życie. Zaangażowanie interesariuszy w podejmowanie decyzji i proces wprowadzania ich w życie jest obecnie postrzegany jako fundamentalny składnik współpracy rozwojowej.; Źródła:
www.partizipation.at
Państwa opiekuńcze #71: Nazwa państw, w których podejmowanych jest wiele różnych działań, programów i polityk, które służą socjalnym, materialnym i kulturalnym potrzebom populacji. Obywatele powinni być chronieni przed np. negatywnymi konsekwencjami bezrobocia, choroby i wypadków.; Źródła:
www.bpb.de
www.socialinfo.ch
Azyl #72: Zgodnie z artykułem 14 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, każdy ma prawo szukania ochrony (azylu) w innym państwie, jeśli jest prześladowany we własnym kraju i zastraszany ze względu na rasę, religię, poglądy polityczne, członkostwo w pewnej grupie itp.
Migracja wewnętrzna #73: Migracja wewnątrz własnego państwa. To może mieć taki sam znaczący efekt na czyjeś życie jak migracja pomiędzy krajami.
Obywatele krajów trzecich #74: Obywatele państw spoza UE widziani z perspektywy obywateli Unii Europejskiej.
Transnacjonalizm #75: Opisuje proces migracji: (trans) migrant tworzy własną społeczną przestrzeń przez granice narodowe. Społeczna i kulturalna orientacja itp. nie są przywiązane do jednego miejsca, ale mogą wychodzić ponad granice narodowe.
Diaspora #76: Społeczność tego samego pochodzenia etnicznego lub narodowego za granicą. Kultywuje wspólną kulturę lub styl życia w tej samej dzielnicy. Członkowie diaspory mogą działać w sposób transmigracyjny, ale nie muszą.
Adwokatura, rzecznictwo (advokacy) #77: Rzecznictwo może zawierać różne aktywności, która osoba lub organizacja podejmuje, włączając w to kampanie medialne, wystąpienia publiczne, udział w komisjach i publikację badań lub przeprowadzenie sondaży lub występowanie w sądzie. Lobbing (często przez grupy lobbingowe) jest formą rzecznictwa, gdzie możliwy jest bezpośredni dostęp do prawodawców w kwestiach, które grają znaczącą rolę we współczesnej polityce.; Źródła:
www.wikipedia.org
Aktywizm #78: Aktywizm składa się z wysiłków na rzecz promowania, hamowania lub bezpośredniego społecznego, politycznego, ekonomicznego i środowiskowego dążenia do zmiany lub utrzymania równowagi. Termin wiąże się z pokojową formą konfliktu.
Dysydent #79: Osoba, która aktywnie kwestionuje ustaloną doktrynę, politykę lub instytucję.; Źródła:
www.wikipedia.org
Filantropia #80: Oznacza prywatne inicjatywy dla dobra publicznego, skupiające się na jakości życia.
Ogród społecznościowy #81: Jest pojedynczym kawałkiem ziemi uprawianym wspólnie przez grupę ludzi.
Organizacja non-profit #82: Używa nadwyżek przychodów, aby osiągnąć swoje cele, a nie żeby rozdzielić je jako zysk lub dywidendę.
Fundacja #83: Fundacja jest kategorią prawną organizacji non-profit, które zazwyczaj raczej dają fundusze i wsparcie innym organizacjom lub dostarczają źródeł finansowania na swoje własne cele charytatywne. Ten typ organizacji non-profit różni się od prywatnej fundacji tym, że zazwyczaj jest fundowany przez jednostkę lub rodzinę.
Sektor non-profit #84: Jest sferą aktywności socjalnej podejmowanej przez organizacje, która nie działają dla zysku i nie są rządowe. Ten sektor bywa nazywany także trzecim sektorem, w odróżnieniu od sektora publicznego i prywatnego. Sektor społeczny i sektor socjalny są innymi terminami używanymi w odniesieniu do tego sektora, podkreślając jego relację ze społeczeństwem obywatelskim.
Udział publiczny #85: Udział publiczny jest polityczną zasadą lub praktyką, może być także uważany za prawo (prawo do publicznego udziału). Termin udział publiczny może być użyty zamiennie z koncepcją lub praktyka zaagażowania interesariuszy i / lub udziału powszechnego.
Lobbing #86: Lobbing (także lobby) jest działaniem próbującym wpłynąć na decyzje podejmowane przez urzędników rządowych, najczęściej prawodawców i członków urzędów regulacyjnych. Lobbing może być wykonywany przez wiele różnych typów ludzi i zorganizowanych grup, włączając w to jednostki sektora prywatnego, korporacje, urzędników rządowych lub grupy interesów. Lobbing upewnia się, że interesy innych są należycie bronione przed korupcją lub po prostu upewnia się, że interesy mniejszości są sprawiedliwie chronione przed tyranią większości.
Społeczeństwo obywatelskie #87: Termin społeczeństwo obywatelskie ma kilka znaczeń w obecnym użyciu. Czasem zalicza się do niego rodzinę i sferę prywatną, jest nazywane także "trzecim sektorem" społeczeństwa, w odróżnieniu od rządu i biznesu.
Petycja #88: Petycja jest dokumentem adresowanym do urzędników i podpisanym przez wielu obywateli. Petycja częściej może być ustna niż pisemna, a w obecnej erze może być transmitowana przez internet.
Wolontariat #89: Wolontariat jest ogólnie uważany za altruistyczną działalność i jego zamierzeniem jest promowanie dobroci i poprawianie jakości życia człowieka. W zamian taka aktywność daje poczucie własnej wartości i szacunku. Wolontariat nie wiąże się z jakimikolwiek finansowymi zyskami dla jednostki. Jest natomiast znany z rozwoju umiejętności, socjalizacji i zabawy.
Bezpośrednia akcja #90: Z bezpośrednią akcją mamy do czynienia wtedy, kiedy grupa ludzi podejmuje działanie, które ma na celu rozwiązanie problemu, naświetlenie alternatywy lub zademonstrowanie możliwego rozwiązania kwestii społecznej. Składa się zazwyczaj z nieagresywnych i mniej agresywnych aktywności, które kierowane są do osób, grup lub własności uznanych za ofensywne wobec uczestników bezpośredniej akcji. Przykładami nieagresywnych akcji bezpośrednich (znanych także jako nieagresywny opór lub sprzeciw obywatelski) mogą być okupacje, strajki, okupacje miejsc pracy, hacktivism (użycie komputerów i internetu do działalności politycznej, zwłaszcza dotyczącej wolności słowa, praw człowieka i dostępu do informacji) itp.. Agresywne akcje bezpośrednie to np. przemoc polityczna, sabotaż, niszczenie mienia, blokady, napastowanie itp.
Demonstracja #91: Demonstracja lub protest uliczny jest akcją zorganizowaną przez grupę masową lub kilka grup ludzi ze względów politycznych lub z innej przyczyny; normalnie składa się z przejścia masy w formie marszu z początkiem lub spotkaniem na końcu w wyznaczonym punkcie lub wiecu, aby usłyszeć mówców. Demonstracje są formą aktywizmu, zazwyczaj przybierają formę publicznego zgromadzenia ludzi w wiecu lub idących w marszu. Ma na celu pokazanie, że dana opinia jest znacząca, ponieważ zgromadziła tłum zgadzający się z tą opinią. Demonstracje mogą być użyte, aby pokazać punkt widzenia (zarówno pozytywny, jak i negatywny) odnoszący się do kwestii publicznej, zwłaszcza związanej ze skargami lub społeczną niesprawiedliwością. Demonstracja zazwyczaj jest uważana za tym bardziej udaną, im więcej osób weźmie w niej udział. Tematy demonstracji zazwyczaj są związane z kwestiami politycznymi, ekonomicznymi i społecznymi.
Erozja gleby #92: Z jednej strony erozja gleby może być spowodowana przyczynami naturalnymi takimi jak płynąca woda i wiatr, ale z drugiej strony mogą ją powodować także ludzie przez orkę, nadmierny wypas i wycinanie lasów. To rodzaj odpływania gruntu, który może odbywać się liniowo lub na całej powierzchni. W jego wyniku przepadają wartości odżywcze zawarte w glebie, zmniejsza się jej żyzność i ostatecznie nie może ona produkować więcej roślin. Erozja ma kilka stopni, od osłabienia do kompletnego zniszczenia gleby.; Źródła:
www.umweltlexikon-online.de
Hektar globalny (gha) #93: Ludzie potrzebują ziemi, łowisk, lasów i pomieszczeń na produkcję żywności, składowanie odpadów, produkowanie energii, wydobycie surowców, przestrzeń życiową i transport, a także na produkcję tlenu i wiązanie CO2. Hektar globalny jest jednostką miary przeciętnej produktywności tej przestrzeni w ciągu roku. Wyraża on ilościowo biologiczną pojemność planety.; Źródła:
www.footprintnetwork.org
Sprawiedliwość międzypokoleniowa #94: Terminy sprawiedliwość międzypokoleniowa i wewnątrzpokoleniowa jest używany głównie w debacie na temat zrównoważenie. W tym kontekście oznaczają one ekologicznie zrównoważoną relację ze środowiskiem. Ten pierwszy termin odnosi się do sprawiedliwości pomiędzy obecnym, a przyszłymi pokoleniami, sprawiedliwość wewnątrzpokoleniowa dotyczy pokoleń obecnie żyjących.; Źródła:
www.energie-fakten.de
Zabór ziemi #95: Przez współczesne metody nabywania ziemi rządy i firmy pozyskują ogromne przestrzenie terenów rolniczych w zagranicznych terytoriach, aby podnieść jakość eksportową produktów rolnych lub biopaliw. To podejście jest mocno krytykowane, ponieważ produkty nie są przeznaczone bezpośrednio na jedzenie dla lokalnej populacji, a ogromne zużycie wody ma negatywny wpływ na otaczające tereny. Pozytywne efekty dla większości ludzi w krajach rozwijających się mogą być osiągnięte tylko przez zgodę i zaangażowanie lokalnej ludności.; Źródła:
www.fian.at
Monokultura #96: W rolnictwie oznacza to uprawę tylko jednego gatunku roślin. Najczęściej dotyczy to ryżu, bawełny i kawy. Dla przedsiębiorców monokultura może być ekonomicznie bardziej korzystna niż płodozmian, ponieważ do uprawy potrzebne jest wtedy tylko kilka wyspecjalizowanych maszyn, a także ziarna i nawozy są tańsze w większych ilościach. Ekologicznie jednak jest więcej wad niż zalet takiego systemu: organizmy takie jak dżdżownice opuszczają to miejsce, grunt się wyjaławia przez brak minerałów i musi być częściej nawożony. W dodatku rośliny są bardziej podatne na choroby. W związku z tym wzrasta użycie pestycydów, które mogą prowadzić do nieurodzaju, ponieważ zwiększone użycie pestycydów może prowadzić do uzależnienia.; Źródła:
www.helpster.de
Łańcuch pokarmowy #97: Łańcuch przedstawiający jedzących i zjadanych nazywany jest łańcuchem pokarmowym. Na jego początku znajdują się rośliny, które wytwarzają swój pokarm same w procesie fotosyntezy. Te organizmy są pożywieniem dla organizmów na kolejnym szczeblu. Na końcu łańcucha pokarmowego znajdują się roślinożerne i mięsożerne zwierzęta oraz człowiek. Jeśli np. nastąpiłoby wyginięcie rekinów, populacja wielu stworzeń morskich zwiększyłaby się, zachwianie tej równowagi byłoby szkodliwe dla całego ekosystemu. Innym problemem są zanieczyszczenia tworzone przez człowieka (pestycydy, nawozy, gazy, itp.), które odkładają się w glebie, wodzie i roślinach. Na koniec przechodzą one do łańcucha pokarmowego i ostatecznie trafiają tą drogą do ludzi.; Źródła:
www.umad.de
www.biologie-schule.de
www.sharksavers.org
Zielona energia #98: Energia elektryczna, która jest produkowana przy użyciu odnawialnych źródeł energii jest nazywana energią ekologiczną lub zieloną energią. Wśród tych źródeł są energia słoneczna, energia wiatrowa, geotermalna, pochodząca z biomasy i biogazów, a także hydroelektrowni na małą skalę. W odróżnieniu od energii nuklearnej, węgla, gazu ziemnego i ropy, zielona energia dostarcza zrównoważone dostawy energii. Elektryczność produkowana przez spalanie odpadków i hydroelektrownie na dużą skalę są kwestionowane ekologicznie, a zatem nie mieszczą się w terminie zielona energia. W Austrii Ökostrom AG i AAE Naturstrom dostarczają elektryczność wyprodukowaną w całości z odnawialnych źródeł energii.; Źródła:
www.wikipedia.org
Pestycydy #99: W obszarze ochrony upraw, pestycydy to zbiorowy termin dla substancji chemicznych, które odstraszają szkodniki, hamują one ich wzrost lub zabijają je. Są one używane, aby zintensyfikować produkcję i podnieść wydajność. Pestycydy wyprowadzają ekosystem z równowagi, a pozostałości insektycydów lub substancji przeciwgrzybiczych szkodzą także zdrowiu ludzkiemu. Pestycyd o nazwie glifosat został wykryty w moczu większości Europejczyków i podejrzewa się, że negatywnie wpływa on na reprodukcję, rozwój embrionu i płodu, a także powoduje raka u zwierząt i ludzi. W dziedzinie bio-produkcji użycie pestycydów zostało w większości zakazane.; Źródła:
derstandard.at
www.greenpeace.at
Wirtualna woda #100: Autorem terminu jest John Anthony Allan z Wielkiej Brytanii, pierwsze użycie terminu datuje się na lata 90. W odróżnieniu do bezpośredniego zużycia wody, ten termin oznacza wodę, która jest niezbędna do produkcji produktu (uprawy, żniw, przetwórstwa, transportu i przygotowania). Można wyróżnić zieloną wirtualną wodę (naturalne wody gruntowe i opady) oraz niebieską wirtualną wodę (sztuczną irygację). Światowy ślad wodny jest największy w produkcji żywności i innych produktów rolniczych.; Źródła:
www.greenpeace.at
www.virtuelles-wasser.de
www.oeko-fair.de
Cykl hydrologiczny #101: Cykl hydrologiczny zaczyna się, gdy słońce wyparowuje wodę z oceanu, ziemi, jezior o rzek. Woda w ten sposób wchodzi w atmosferę. Ostatecznie, w formie deszczu, gradu lub śniegu, wraca ona z powrotem na powierzchnię. Opady trafiają do wód gruntowych w glebie lub znów wpadają do rzek, jezior i mórz, gdzie woda może znów wyparować. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza pojawiają się szkodliwe skutki dla atmosfery, które wynikają z cyrkulacji wody z powrotem na ziemię. Kwaśne deszcze powodują znaczące szkody w środowisku (zniszczenie lasów, zakwaszenie oceanów itp.).; Źródła:
www.wikipedia.org
www.wikipedia.org
Handel emisjami #102: Handel emisjami dotyczy dystrybucji uzgodnionej liczby certyfikatów, które korespondują z pewnymi ilościami gazów cieplarnianych. Państwo, które emituje więcej, musi kupić więcej certyfikatów, a państwo, które emituje mniej, może sprzedać swoje certyfikaty. Istnieje różnica pomiędzy handlem emisjami zdefiniowanym protokołem z Kioto oraz handlem emisjami między firmami wewnątrz Unii Europejskiej. Celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych bez definiowania ścisłych limitów. Jednak w praktyce bardzo trudno wprowadzić w życie precyzyjne kontrole emisji.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Paliwa kopalne #103: Ich przykładem są węgiel, ropa, gaz ziemny oraz torf. Wytworzyły się one w ciągu milionów z produktów rozkładu martwych zwierząt i pokrywają większość zapotrzebowania na energię krajów pierwszego świata. Paliwa kopalne nie regenerują się i dlatego są limitowanym źródłem energii. Spalanie paliw kopalnych generuje energię i jest jedną z głównych przyczyn wytwarzania dwutlenku węgla przez człowieka.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Punkty krytyczne #104: Oznacza to fenomeny, które od określonego punktu mogą spowodować, że zmiana klimatu stanie się samonapędzającą się, jeśli nie zarządzimy redukcji emisji gazów cieplarnianych i zapobiegniemy powolnemu wzrostowi temperatury. Np. im mniejsze stają się góry lodowe na Grenlandii, tym szybciej one topnieją. Kiedy lód topnieje, odbijane jest mniej światła słonecznego i ziemia ociepla się nawet jeszcze bardziej. Olbrzymie ilości metanu uwięzione są w wiecznej zmarzlinie w tajdze i tundrze. Jeśli te tereny stopnieją, gazy wydostaną się na zewnątrz i ziemia ociepli się jeszcze bardziej.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Protokół z Kioto #105: Protokół z Kioto został tak nazwany po konferencji, która odbyła się w Kioto w Japonii, został uzgodniony w 1997, a wszedł w życie w 2005 roku i obliguje państwa, które go przyjęły do zredukowania swoich rocznych emisji gazów cieplarnianych. Poszczególne kraje mają różne wymagania, które są zależne głównie od ich ekonomicznego rozwoju. Efekt protokołu jest jednak sporny, ponieważ nie ma jak do tej pory żadnych sankcji, a USA, jeden z największych producentów gazów cieplarnianych, odmówiły jak dotąd jego ratyfikowania.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Kraje rosnące #106: Nie istnieją żadne ogólnie zaakceptowane, mierzalne i aktualne normy, dzięki którym można ocenić, czy dany kraj jest rosnący. Często jednak termin ten jest używany do określenia krajów rozwijających się, które industrializują się. Wskaźniki rozwoju społecznego nie nadążają za ekonomicznymi. Brazylia, Chiny i Indie często są określane jako kraje rosnące.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Efekt cieplarniany #107: Naturalny efekt cieplarniany, dwutlenek węgla i inne gazy, chroni Ziemię przed kompletnym powrotem do przestrzeni kosmicznej promieniowania słonecznego, które na nią dociera. Ten efekt jest nazywany efektem cieplarnianym, ponieważ szyba w szklarni działa dokładnie w ten sam sposób. Ten fenomen uczynił możliwym życie na ziemi i możliwe, że bez niego byłoby zbyt zimno. Do tego efektu dochodzą jeszcze emisje gazu cieplarnianego wytwarzane przez człowieka i średnia temperatura na Ziemi wzrasta.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Emisje gazów cieplarnianych #108: Oznacza to uwalnianie gazów, które pochłaniają odbite promieniowanie słoneczne i utrzymują ciepło przy powierzchni ziemi. Istnieje 30 gazów cieplarnianych, najważniejsze z nich to dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu i gazy fluorowane. Z jednej strony te gazy pochłaniają energię cieplną z różną efektywnością, z drugiej strony pozostają one w atmosferze na różny okres czasu.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Uchodźcy klimatyczni #109: Ludzie są uznawani za uchodźców klimatycznych, jeśli byli zmuszeni opuścić swoje domy w wyniku zmian klimatycznych lub katastrof naturalnych. Termin powstał dla raportu Programu Środowiskowego ONZ w 1985 roku. Jednak liczba uchodźców klimatycznych wzrasta, Konwencja Genewska nie uznaje (jeszcze) zniszczenia środowiska jako powodu ucieczki.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
www.bpb.de
oe1.orf.at
www.wikipedia.org
Komitet ds. zmian klimatu #110: Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu IPCC, nazywany także Komitetem ds. zmian klimatu, został założony w 1988 roku przez Program Środowiskowy ONZ i Światową Organizację Meteorologiczną (WMO). Główną rolą IPCC jest oszacowanie ryzyka globalnego ocieplenia i opracowanie strategii uniknięcia i poradzenia sobie z nim, a także zaprezentowanie tych strategii decydentom. Piąty raport szacunkowy jest oczekiwany w 2014 roku.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Cel "2 stopnie Celsjusza" #111: Cel "2 stopnie Celsjusza" został sformułowany w roku 2009 podczas konferencji kilmatycznej w Kopenhadze i mówi o tym, że długoterminowy globalne ocieplenie musi zostać ograniczone do 2 stopni Celsjusza powyżej średniej sprzed industrializacji.; Źródła:
Latif, Mojib (2007): Bringen wir das Klima aus dem Takt? Hintergründe und Prognosen. Frankfurt/M.: Fischer Taschenbuch
Omphalius, Ruth/Azakli, Monika (2008):Klimawandel. Würzburg: Arena Verlag GmbH
Schüppel, Katrin (2007): Klimawandel und Klimaschutz. Informationen, Hintergründe, Diskussionsanregungen. Mülheim an der Ruhr: Verlag an der Ruhr
http://www.bpb.de
http://oe1.orf.at
http://www.wikipedia.org
Świat większości #112: Termin zaproponowany, aby uniknąć "czarno-białej" terminologii na temat rozwoju, która implikowałaby konkurencję w tej dziedzinie. Terminy "świat większości" i "świat mniejszości nie odnoszą się do żadnych norm, do których dążą kraje. Odnoszą się one do bardzo prawdziwej nierówności sił, która istnieje w świecie pomiędzy krajami i w krajach. Rzeczywistość jest taka, że większość ludzi na świecie ("świat większości") nie ma wcale lub ma ograniczony dostęp do światowych zasobów. I vice versa.
Świat mniejszości #113: Termin zaproponowany, aby uniknąć "czarno-białej" terminologii na temat rozwoju, która implikowałaby konkurencję w tej dziedzinie. Terminy "świat większości" i "świat mniejszości nie odnoszą się do żadnych norm, do których dążą kraje. Odnoszą się one do bardzo prawdziwej nierówności sił, która istnieje w świecie pomiędzy krajami i w krajach. Rzeczywistość jest taka, że większość ludzi na świecie ("świat większości") nie ma wcale lub ma ograniczony dostęp do światowych zasobów. I vice versa.
Mniejszości #114: Etniczne, narodowe, religijne, językowe, kulturalne i inne grupy, które są mniejsze liczebnie niż reszta populacji i które chcą utrzymać i rozwijać swoją tożsamość.; Źródła:
http://www.minorityrights.org/566/who-are-minorities/who-are-minorities.html
Równość płciowa #115: Równość płciowa oznacza sytuację, w której czyjaś płeć, lub jeśli ktoś wykonuje "męski" (policjant) lub "żeński" (pielęgniarka) zawód, nie ma żadnego wpływu na jego sytuację życiową - podobnie jak kolor oczu nie ma wpływu na nasze dochody, status, edukację i prestiż. Odnosi się to do poglądu, że kobieta i mężczyzna powinni być jednakowo traktowani i nie powinni być dyskryminowani na podstawie płci, chyba że istnieje znaczący biologiczny powód dla innego traktowania.; Źródła:
http://en.wikipedia.org/wiki/Gender_equality
Watchdog (ang. pies stróżujący) #116: Osoba lub organizacja, która pracuje, aby powstrzymać ludzi od nielegalnych działań w pewnej określonej dziedzinie biznesu lub społeczeństwa. Może to być np. organizacja pilnująca rząd i starająca się ujawnić korupcję, taka jak Transparency International lub lokalne organizacje tego typu, a także mogą być to dziennikarze patrzący władzy na ręce.; Źródła:
http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/watchdog
Media społecznościowe #117: Media społecznościowe są społeczną interakcją między ludźmi, w której tworzą oni informacje i idee, dzielą się nimi lub wymieniają w wirtualnych społecznościach i sieciach.; Źródła:
http://en.wikipedia.org/wiki/Social_media
Czasopismo recenzji naukowych #118: Czasopismo składające się z prac naukowych (takich jak dokumenty lub propozycje badań), które zostały sprawdzone przez grupę ekspertów z tej samej dziedziny, aby upewnić się, że spełniają one odpowiednie standardy, zanim zostaną zaakceptowane i opublikowane w czasopiśmie.; Źródła:
http://www.merriam-webster.com/dictionary/peer%20review
Gatunki raportowe #119: Gatunki raportowe powinny zwięźle, precyzyjnie i w oparciu o fakty opisywać obecne lub nieznane wydarzenie. Powinny informować obiektywnie, bez ujawniania własnych opinii i nastawienia.
Gatunki publicystyczne #120: Gatunki publicystyczne szukają wzajemnych połączeń, podają argumenty, tworzą wnioski i osądy. Opinia autora lub medium także jest istotna.
Nowe ruchy społeczne #121: Nowe ruchy społeczne są skupione raczej na sprawach dotyczących społeczeństwa i kultury niż na rozważaniach ekonomicznych czy politycznych. Nowe ruchy społeczne składają się z nieformalnej, luźno zorganizowanej sieci społecznej zwolenników i sympatyków, pochodzących najczęściej z klasy średniej, a nie z niższej, która była typowa dla ruchów społecznych w ekonomii industrialnej w czasie modernizacji. Nadrzędną różnicą od poprzednich ruchów społecznych są ich cele, nowe ruchy skupiają się nie na kwestiach materialnych takich jak dobrobyt ekonomiczny, ale na problemach związanych z prawami człowieka (takimi jak prawa homoseksualistów lub pacyfizm). Nowe ruchy społeczne są zazwyczaj zorientowane na pojedynczy problem lub ograniczoną liczbę problemów, które są powiązane z szerszą kwestią, taką jak środowisko.; Źródła:
http://en.wikipedia.org/wiki/New_social_movements
https://www.boundless.com/sociology/textbooks/boundless-sociology-textbook/social-change-21/social-movements-140/new-social-movements-774-3153/
Antyapartheid #122: Antyapartheid był wewnętrznym oporem wobec systemu apartheidu w Republice Południowej Afryki. Jednym z reprezentantów antyapartheidu był dawniej dysydent, później prezydent RPA, Nelson Mandela.
Przekazanie podatku na organizacje pozarządowe #123: Przekazanie podatku jest systemem pozwalającym indywidualnym podatnikom zdecydować, której z organizacji pozarządowych przekażą część (zazwyczaj 1 lub 2 procent) swojego podatku. Istnieją różnice w różnych krajach, w niektórych z nich tylko osoby fizyczne mogą przeznaczyć swoje podatki dla organizacji pozarządowych, w innych krajach może to zrobić także sektor korporacyjny.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody #124: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody została założona w 1948 roku w Szwajcarii. To międzynarodowa organizacja poświęcona znalezieniu "pragmatycznych rozwiązań na nasze najpilniejsze środowiskowe i rozwojowe wyzwania". Organizacja publikuje Czerwoną Listę Zagrożonych Gatunków IUCN, która szacuje stan ochrony gatunków. Wspiera ona badania naukowe, zarządza globalnie projektami terenowymi oraz łączy rządy, organizacje pozarządowe, agencje ONZ, firmy i lokalne społeczności w celu rozwoju i wprowadzenie w życie odpowiedniej polityki. To najstarsza i największa światowa sieć środowiskowa, ma ponad 1000 członków (rządy państw i organizacje pozarządowe) oraz prawie 11 000 naukowców wolontariuszy w ponad 160 krajach.; Źródła:
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Union_for_Conservation_of_Nature