Światowa ekonomia

Ten moduł wyjaśnia, czym jest światowa ekonomia oraz jak i kto tworzy jej zasady, a także opisuje szlaki globalnej produkcji

Pytania otwarte

Która z poniżej wymienionych firm jest największa na świecie, pod kątem osiąganego zysku?
Poprawna odpowiedź: Exxon Mobil
Teksańska firma paliwowa, Exxon Mobil zarobiła w 2012 roku 44.9 miliarda dolarów. Jest to drugi wynik, jaki kiedykolwiek udało się osiągnąć jakiejkolwiek firmie. Biznes w obszarze czarnego złota bardzo szybko się rozwija. Ale jest też druga strona tego zagadnienia – eksploatacja ludzi i zasobów naturalnych, podżeganie do wojen, czy masowe eksmisje, które miały miejsce i nadal są przeprowadzane, między innymi w Czadzie i w Kamerunie.
Źródła
http://www.spiegel.de/wirtschaft/unternehmen/oelriese-exxonmobil-macht-45-milliarden-dollar-gewinn-a-881015.html(01.02.2013)
Werner, Klaus und Hans Weiss (2010): Das neueSchwarzbuch der Markenfirmen. Die Machenschaften der Weltkonzerne. Wien: Deuticke.
Poza ropą, co jest najbardziej popularnym produktem handlowym na świecie?
Poprawna odpowiedź: Kawa
Kawa pochodzi z regionu Kaffa, który znajduje się w dzisiejszej Etiopii. Stamtąd, ten napój rozpoczął swój triumfalny marsz przez świat. Kraje, które eksportują obecnie największe ilości kawy to Brazylia, Indonezja i Etiopia.
Źródła
Misereor (2003): Kaffee. Material fürBildungsarbeit und Aktionen. Aachen.
Co oznacza skrót WTO?
Poprawna odpowiedź: World Trade Organisation (Światowa Organizacja Handlu)
World Trade Organisation, czyli Światowa Organizacja Handlu. Celem WTO jest zniesienie granic handlowych i przez to liberalizacja handlu międzynarodowego, czego szczytnym celem jest wolny handel. Dodatkowo WTO jest odpowiedzialne za rozwiązywanie konfliktów handlowych.
Źródła
http://www.bpb.de/nachschlagen/zahlen-und-fakten/globalisierung/52802/wto(04.07.2013)
Co mówi nam poziom HDI danego kraju?
Poprawna odpowiedź: Poziom rozwoju
Skrót HDI oznacza Human Development Index (pol. Wkaźnik Rozwoju Społecznego) i jest jedną z miar poziomu rozwoju danego państwa. Indeks ten składa się z trzech części składowych: oczekiwanej średniej długości życia, średniej liczby lat edukacji dorosłych i dzieci oraz siły nabywczej. Jednakże opierając się na tym indeksie nie można porównywać miast z obszarami wiejskimi, czy nierówności społecznych.
Źródła
http://www.bpb.de/gesellschaft/staedte/megastaedte/64733/hd(04.07.2013)
Jakiej wartości używa się do pomiaru ekonomicznych osiągnięć danego kraju?
Poprawna odpowiedź: PKB (ang. GDP)
GDP (Gross Domestic Product), czyli produkt krajowy brutto, to jeden z najważniejszych wskaźników używanych do oceny narodowych osiągnięć ekonomicznych. Składa są na niego wartość wszystkich dóbr wyprodukowanych w danym kraju, w danym roku. Ciągle pogłębiające się rozbieżności między bogatymi i biednymi nie są w tym wskaźniku widoczne.
Źródła
http://www.bpb.de/wissen/GVIPA3(04.07.2013)
Co to są międzynarodowe korporacje?
Poprawna odpowiedź: Korporacje, które mają wiele filii w różnych krajach i na różnych kontynentach.
Liczba międzynarodowych korporacji (TNC) gwałtownie rośnie. Zgodnie z raportem wydanym przez UNCTAD w 2008 roku istniały 82 tysiące międzynarodowych korporacji, które miały 800 tysięcy filii. Z uwagi światowy zasięg, firmy te mają niesamowity wpływ na globalną gospodarkę. UNCTAD szacuje, że jedna trzecia światowego dochodu ze sprzedaży dóbr i usług jest generowanych przez międzynarodowe korporacje.
Źródła
http://www.bpb.de/nachschlagen/zahlen-und-fakten/globalisierung/52630/anzahl (08.07.2013) UNCTAD 2008
Podstawą naszej globalnej gospodarki jest znana od wieków zasada. Co to za zasada?
Poprawna odpowiedź: Podział pracy
Zasada podziału pracy jest niezwykle efektywna, patrząc z punktu widzenia gospodarki. Ze względu na określone umiejętności czy warunki istnieli ludzie, którzy byli w stanie wyprodukować konkretne produkty wcześniej od innych, bądź wkładając w to mniej wysiłku. Czyli wyspecjalizowali się. W rezultacie tej specjalizacji wymiana produktów czy usług rozwinęła się, a wymiana dóbr została zastąpiona użyciem pieniędzy.
Jak nazywa się strefa wolnego handlu, w której żyjemy?
Poprawna odpowiedź: EEA
W ramach Europejskiej Strefy Gospodarczej (European Economic Area EEA) został ustanowiony wolny przepływ ludzi, dóbr i kapitału. Celem tego jest wzmocnienie wewnętrznej gospodarki. W skład EEA wchodzą kraje EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu utworzonego w 1960 r.) oraz kraje Unii Europejskiej.
Źródła
http://www.bpb.de/nachschlagen/lexika/politiklexikon/17435/europaeische-freihandelszone-efta (08.07.2013)
Ropa to najbardziej znaczący dla handlu produkt na świecie. Pod jaką inną nazwą jest znana?
Poprawna odpowiedź: Czarne złoto
Złoża ropy są ograniczone i niezwykle wartościowe, nie tylko dla celów produkcji energii. Również plastik jest wytwarzany w ropy. Dlatego też wiele procesów przemysłowych jest uzależnionych od tego wartościowego surowca. Mimo tego, że ropa jest bardzo wartościowa, czarne złoto nie jest wcale błogosławieństwem dla krajów, w których znajdują się jej pokłady. Na przykład w Nigerii wiele wycieków z rurociągów firmy Shell zanieczyściło żyzne tereny, co stanowiło zagrożenie dla obszarów mieszkalnych oraz zdrowia populacji.
Źródła
Werner, Klaus und Hans Weiss (2010): Das neueSchwarzbuch der Markenfirmen. Die Machenschaften der Weltkonzerne. Wien: Deuticke. P. 344.
Który z producentów ubrań sportowych reklamował się sloganem „Just do it”?
Poprawna odpowiedź: Nike
Nike, jako przykład korporacji transnarodowej, ma swoją główną siedzibę w USA. Wytwarza roczny dochód rzędu ponad miliarda euro i jest ulubioną marką sportową wśród młodych ludzi. Mimo że firma wydaje wiele milionów dolarów na reklamę rocznie, szwaczka pracująca dla dostawcy Nike’a, firmy Walleco, zarabia około 17 centów na godzinę, co jest standardem w tej branży.
Źródła
Werner, Klaus und Hans Weiss (2010): Das neueSchwarzbuch der Markenfirmen. Die Machenschaften der Weltkonzerne. Wien: Deuticke. S. 330.
Od kiedy można kupić banany w Europie?
Poprawna odpowiedź: 100 lat
Pierwsze wzmianki na temat bananów pochodzą z Chin i z Indii i datowane są na rok 3000 p.n.e. Ten łatwo psujący się owoc mógł przebyć drogę do Europy dopiero po wynalezieniu statków chłodni. Pierwszy transport bananów dotarł do europejskich konsumentów w 1889 roku. Firma, która je dostarczyła nazywała się „United Fruit Company” i teraz jest znana pod nazwą Chiquita.
Średnio, ile jest potrzebnych surowców by wyprodukować telefon komórkowy?
Poprawna odpowiedź: 60
Nowoczesne telefony komórkowe stają się coraz mniejsze, a przez to wymagają, wydawałoby się, mniejszych nakładów. Jednocześnie jednak, coraz więcej surowców jest potrzebnych do produkcji telefonów. Wydobycie tych metali i minerałów często odbywa się w niezwykle niebezpiecznych warunkach, na przykład w kopalniach w Demokratycznej Republice Konga. Większość grup buntowników finansuje toczącą się wojnę domową ze sprzedaży minerałów dostawcom wielkich producentów telefonów komórkowych. Te tzw. „konfliktowe minerały” znajdują się praktycznie w każdym telefonie na świecie.