Tutmonda ekonomio

Ĉi tiu modulo klarigas, kio estas tutmonda ekonomio, priskribas funkciadon de mondaj produktaj ĉenoj kaj kiel kaj kiu skribas la regulojn

La ekonomia ordo – ekvilibro inter libera komerco kaj protektismo

En la antaŭa ekzerco estis menciite, ke la MOK ĝenerale subtenas liberaligon de monda ekonomio, alivorte liberan komercon. Sed kio precize estas libera komerco kaj kiel ĝi funkcias?

Legu la tekston. En kelkaj okazoj, mallongaj videoj klarigas la enhavon.

Kio estas libera komerco?

David Ricardo, brita ekonomikisto, ellaboris la teorion de libera komerco komence de la 19-a jarcento. La baza ideo de libera komerco estas malfermi ĉiujn merkatojn, forigi doganimpostojn kaj tiel antaŭenpuŝi komercon, kiu samtempe reguligas sin mem. (Vidu ankaŭ “die unsichtbare Hand”)

La modelo estas difinita per du bazaj teorioj:

  • Kompara avantaĝo: en malferma ekonomia sistemo, naciaj ekonomioj specialiĝas pri produktoj, kiuj havas komparajn avantaĝojn. Ili estas produktoj, kiujn lando povas produkti aparte bone pro siaj lokaj cirkonstancoj. Ĉar ĉiu lando havas malsamajn avantaĝojn kaj tial malsamaj varoj kaj servoj estas produktataj, eksterlanda komerco evoluas per interŝanĝado inter naciaj ekonomioj.
    Ekzemple: Anglio produktas tukojn, Portugalio vinon. Se ambaŭ landoj koncentriĝas pri siaj produktaj metodoj kaj interŝanĝas unu kun la alia, ambaŭ ekonomioj funkcias pli bone, ol se ĉiu lando produktus kaj tukojn, kaj vinon. En Portugalio, klimataj kondiĉoj estas pli bonaj, kaj en Anglio industrio specialiĝis pri produktado de ŝtofo.

  • Plimultiĝo de grandskalaj ekonomioj: kiam lando pligrandigas la produktadon de varoj, pri kiuj ĝi specialiĝis, la kosto por unu malaltiĝas. Produktado de varoj iĝas pli kaj pli profita kaj la prezo por konsumantoj malaltiĝas.

Fontoj

ATTAC (Hg., 2003): Die geheimen Spielregeln des Welthandels. Wien.